lichess.org
Donate

Շախմատը հայերեն եւ անգլերեն: Chess in Armenian and English.

Chess
Շախմատային թարգամանություն։ Տերմինաբանության տարբերությունները հայերեն եւ անգլերեն։ Chess transliteration. Differences in terminology in Armenian and English.

Շախմատ - Chess

Շախմատի տախտակ - Chessboard
Դաշտ (fields) - Square (հրապարակ)
Սեւ եւ սպիտակ դաշտեր (մուգ եւ բաց) - Dark and the light squares (black and white)

Խաղաքարերի անվանումները - The names of the pieces

Ա - Արքա - King - K
Թ - Թագուհի - Queen - Q
Ն - Նավակ - Rook - R
Ձ - Ձի (հorse) - Night (ասպետ) - N
Փ - Փիղ (еlephant) - Bishop (եպիսկոպոս) - B
Զինվոր (soldier) - Pawn

Փոխատեղում (ամրոց) - Castling
0-0-0 Երկար (թագու կողմ) փոխատեղում - King site (short) castling
0-0 Կարճ (արքայի կողմ) փոխատեղում - Queen (long) site castling

Զինվորի փոխակերպում (առաջխաղացում) - Pawn promotion
Կողանցիկ վերցնել - En passant

+Շախ - Check
# Մատ - Checkmate, mate
Պատ - Stalemate (փակուղի)

x - Վերցնում է - Takes

1 - Հաղթանակ - Win
1/2 Ոչ-ոքի - Drow

Մանկական (դպրոցականների) մատ - Scholar's (children) mate
Խեղդուկ մատ - Smothered mate
Անպաշտպան (կախված) խաղաքար - Hanging (Unprotected) piece
Հավերժական շախ - Perpetual check
Անհնարին (անօրինական) քայլ - Illegal (impossible) move
Ամրոց - Fortress

Ռազմավարություն - Strategy

Սատարման (բալանի) դաշտ - Key (support) squares
Թույլ դաշտեր - Weak squares
Փոխանակում (առեւտուր) - The exchange (trade)
Մեկուսացած զինվոր - Isolated pawn
Կրկնապատկված զինվորներ - Doubled pawns
Ետ մնացած զինվոր - Backward pawn
Անցունակ զինվոր - Passed pawn
Ցուգցվանգ - Zugzwang

Մարտավարություն - Tactic

Զոհաբերություն - Sacrifice
Կապ (քորոց) - Pin (tie)
Գծային հարված (շամփուր) - Skewer (linear stroke)
Պատառաքաղ կամ կրկնակի հարված - Fork or double attack
Բաց հարձակում - Discovered attacks
Կրկնակի շախ - Double check
Միջանկյալ քայլ - Zwischenzug
Հրապուրում (խաբեություն) - Decoy (seduce)
Շեղում - Deflection
Պաշտպանի ոչնչացում - Undermining, Capture the defender
Խաղաքարը ծուղակում - Trapped piece
Ճառագայթային գրոհ - X-Ray attack
Մահապարտ (խելագար) խաղաքար - Mad (suicide) piece

Սկզբնախաղ (բացում) - Opening

Իսպանական պաշտպանություն (Ռայ Լոպեզ) - Ruy Lopez (Spanish defense)
Ռուսական պարտիա (Պետրովի պաշտպանություն) - Petrov's Defense (Russian game)
Հյուսիսային (Դանիական) գամբիտ - Danish (northern) Gambit
Հին (արքայական) Հնդկական պաշտպանություն - (old) King's Indian Defense
Նոր (Նիմցովիչ) Հնդկական պաշտպանություն - (new) Nimzo-Indian Defense

Միջնախաղ - Middlegame
Վերջնախաղ - Endgame